TARIMDA KULLANILAN GÜBRELERİN KULLANIM ŞEKLİ VE ZAMANI, GÜBRE ÇEŞİTLERİ, GÜBRE KULLANIM ZAMANI

  TARIMDA KULLANILAN GÜBRELERİN KULLANIM ŞEKLİ VE ZAMANI

Gübreler organik, kimyasal, mikrobiyal ve orgonamineral olmak üzere dört kısma ayrılır.

ORGANİK GÜBRELER 

HAYVAN GÜBRESİ:  Gübrenin olgunlaşma süresine dikkat edilmelidir. iyi olgunlaşmamış gübre bitkiyi yakabilir. bunun için 6 ay beklemek olgunlaşması için yeterlidir. az yağış alan ve ağır bünyeli topraklara sonbaharda, fazla yağış alan hafif bünyeli topraklara ise ilkbaharda hayvan gübresi verilebilir.


KOMPOST: organik artıkların fermantasyon geçirerek gübre olması olayıdır. 6 ile 24 ay arası bekletilerek bitkilerin yanması engellenir. ağır killi topraklarda taze kaba yapılı , hafif kumlu topraklarda ince yapılı olgunlaşmış kompostlar tercih edilmeli.


TURBA TOPRAĞI: diğer adı torftur. torflar çeliklendirme de ve ekim dikim de kullanılabilir.


YEŞİL GÜBRELER: yetiştirilen bol yapraklı bitkilerin gelişme dönemleri bittikten sonra toprağa karıştırılarak elde edilmesidir. özellikle baklagiller gömülürse toprağa besin maddesi yanında azot da verilmiş olur.


HÜMİK ASİT: bitki veya hayvan artıklarının parçalanarak suları çıkar. su olan tarafına hümik asit denir. Hümik asitler suyla karıştırılarak kullanılmalıdır.


ARITMA ÇAMURLARI: kanalizasyonlardan gelen suyun arıtılmış şeklidir. fazla kullanılması toprak kirliliğine yol açar. birkaç yılda bir dozunda kullanılabilir.

KİMYASAL GÜBRELER

AZOTLU GÜBRELER:  amonyum sülfat, amonyun nitrat ve üre dir. bunlar en önemli oldukları için ele alınmıştır.

                   AMONYUM SÜLFAT: asit karakterlidir. bu yüzden nötr ve alkali topraklarda kullanılmalıdır. azot ve kükürt içerir. tohuma temas ettirilmemelidir. ekimden önce, ekim sırasında ve büyüme zamanında da kullanılabilir.

                   AMONYUM NİTRAT: içinde iki formda yani amonyum ve nitrat olarak azot vardır. bu yüzden hem daha çabuk, hem de uzun zaman bitki tarafından kullanılabilir. ekim zamanı ve bitkinin farklı evrelerinde kullanılabilir.

                  ÜRE: ağır bünyeli topraklarda kullanılmamalıdır. kumlu ve kireçli topraklarda kullanılmamalı. kullanılması mecburiyse toprağın çok derinine uygulanmalıdır. tohumla ve genç bitkiyle temas etmemelidir. uygulandıktan sonra toprağa karıştırılmalıdır. sonbahar ve ilkbaharda uygulanabilir.

FOSFORLU GÜBRELER: süper fosfat ve triple süper fosfat.

                  SÜPER FOSFAT: kükürt ve kalsiyum noksanlığında olan topraklara uygulanır. tek başına ve başka gübrelerle de kullanılabilir.

                  TRİPLE SÜPER FOSFAT: ekimden önce uygulanıp, toprağa karıştırılır. tohum ve kök derinliğine uygulanır.

POTASYUMLU GÜBRELER: ülkemizde çoğu toprak potasyum gübreye ihtiyaç duymaz. fazla yağışlı ve asitli topraklara uygulanır.

KOMPOZE GÜBRELER:

                  DİAMONYUM FOSFAT: Kısaca DAP denir. azot ve fosfor içerir. tohuma temas etmemeli. tohum sırasının yanındaki ayrı bir banda verilmelidir. hububat ve benzer bitkilere  ekim sırasında sonbaharda uygulanır. meyve ağaçlarına uygulama şubat sonu veya mart da 10-15 cm derinliğe gömülür.

MİKROELEMENT GÜBRELER: demir ve çinko eksikliği olan topraklarda uygulanır. hümik asitlerle kullanılabilir.

MİKROBİYAL GÜBRELER

rhizobium bakterileri, fosfat çözücü bakteriler, mavi yeşil alg vb. kullanılabilir. gölge olan yerde tohumlar ıslatılır. daha sonra gübreyle karıştırılır. fazla güneşte kalmadan toprağa gömülür.

ORGONAMİNERAL GÜBRELER

hem mineral maddesi hem de organik madde içerisinde bulunan gübrelerdir.